Hiện tượng lốc xoáy là gì? Dấu hiệu sắp có lốc xoáy xảy ra

Hiện tượng lốc xoáy là gì? Nguyên nhân và tác hại của lốc xoáy ra sao? Đây là một hiện tượng thiên nhiên vô cùng nguy hiểm, thường xuyên xảy ra vào mùa mưa bão. Lốc xoáy có thể gây thiệt hại lớn về người và tài sản ở những nơi mà nó đi qua.

Hiện tượng lốc xoáy là gì?

Lốc xoáy, hay còn gọi là vòi rồng, là hiện tượng khí tượng cực kỳ nguy hiểm, xuất hiện dưới dạng một cột không khí xoáy tròn mạnh mẽ, di chuyển từ đám mây dông cuồn cuộn xuống mặt đất. Sức mạnh hủy diệt của nó có thể cuốn phăng mọi thứ trên đường đi, từ cây cối, nhà cửa đến cả ô tô và con người.

Lốc xoáy thường có hình dạng giống chiếc phễu khổng lồ, với phần chóp hẹp ở trên và phần đáy loe rộng ra dưới mặt đất. Kích thước của nó có thể thay đổi từ vài mét đến vài kilomet.

Tốc độ gió của vòi rồng có thể lên đến hơn 500 km/h, đủ sức nhổ bật gốc cây to, lật đổ nhà cửa và thậm chí là ném những vật thể nặng hàng tấn lên cao. Lốc xoáy thường chỉ tồn tại trong vài phút, nhưng cũng có thể kéo dài đến vài tiếng.

Khám phá các hiện tượng thời tiết cực đoan và giải pháp khắc phục

Nguyên nhân gây ra lốc xoáy ở Việt Nam

Khi các luồng gió có tốc độ và hướng khác nhau bị va chạm, các xoáy cục bộ được tạo ra. Chúng có thể phát triển thành lốc xoáy nếu có đủ điều kiện.

Khi có sự chênh lệch lớn về nhiệt độ giữa các tầng khí quyển, không khí nóng sẽ bốc lên cao một cách mạnh mẽ, tạo ra dòng xoáy hút không khí lạnh ở xung quanh vào. Dòng xoáy này có thể phát triển thành vòi rồng. Độ ẩm cao trong không khí cũng là nguyên nhân gây ra lốc xoáy.

Ở Việt Nam, hiện tượng này thường xuất hiện ở các khu vực:

• Vùng ven biển: Do sự chênh lệch nhiệt độ và độ ẩm giữa đất liền và biển lớn, tạo điều kiện thuận lợi cho hình thành các cơn giông mạnh, từ đó sinh ra vòi rồng.
• Vùng núi: Khi gió gặp địa hình núi cao, sẽ tạo ra các luồng khí xoáy với tốc độ gió cao.
• Vùng đồng bằng: Tuy ít xảy ra hơn so với các khu vực khác, nhưng lốc xoáy cũng có thể xuất hiện ở các vùng đồng bằng, đặc biệt là vào mùa hè khi có các cơn giông mạnh.

Dấu hiệu sắp có lốc xoáy

Mây vũ tích (mây đen kịt, cuồn cuộn, giống như tháp pháo) xuất hiện đột ngột và phát triển nhanh chóng là dấu hiệu sắp có lốc xoáy đầu tiên dễ nhận biết nhất. Loại mây này có hình dạng phễu hoặc hình nón, có thể có màu đen, xám hoặc xanh lục.

Bạn có thể thấy chuyển động xoáy của mây trở nên rõ ràng và mạnh mẽ. Sau đó xuất hiện vòi rồng nhỏ hình thành từ đám mây.

Những dấu hiệu chuẩn bị có lốc xoáy vòi rồng dưới mặt đất là khi gió đột ngột mạnh lên, xuất hiện gió giật mạnh và thay đổi hướng liên tục. Âm thanh của gió có thể khác biệt, giống như tiếng rít, tiếng gầm rú hoặc tiếng tàu hỏa.

Gió thổi mạnh làm cho bụi bặm, lá cây và các vật nhẹ khác bị cuốn vào không khí, có thể xuất hiện mưa đá hoặc sấm sét bất thường. Động vật trở nên hoảng loạn và tìm nơi trú ẩn báo hiệu thời tiết xấu.

Tìm hiểu thêm: Dấu hiệu nhận biết sóng thần sắp xảy ra

Hậu quả của lốc xoáy gây ra

Hậu quả của lốc xoáy vô cùng nghiêm trọng, nó gây ra nhiều thiệt hại ở những nơi mà nó đi qua, điển hình như:

Gây thiệt hại về người

Lốc xoáy có thể khiến nhiều người thiệt mạng hoặc bị thương do bị văng ra xa, va đập vào các vật thể, hoặc bị các mảnh vỡ từ các công trình sập đổ đập trúng.

Sau khi trải qua thiên tai, nhiều người có thể bị hoảng loạn, lo âu, mất ngủ và gặp các vấn đề về tâm lý khác. Nhiều người bị mất nhà cửa, mất mát người thân và phải đối mặt với khó khăn trong việc sinh hoạt và tái thiết cuộc sống.

Ví dụ như El Reno – lốc xoáy lớn nhất thế giới đã khiến 13 người thiệt mạng và hơn 600 người bị thương. Sức mạnh gió của nó lên đến 500km/h, đủ sức nhổ bật gốc cây to, lật đổ nhà cửa và thậm chí là ném những vật thể nặng hàng tấn lên cao.

Gây thiệt hại về tài sản

Vòi rồng có thể phá hủy hoàn toàn hoặc một phần nhà cửa, đặc biệt là những nhà được xây dựng với vật liệu nhẹ, không kiên cố.

Nó còn có sức mạnh phá hỏng đường xá, cầu cống, hệ thống điện, hệ thống thông tin liên lạc,… gây gián đoạn giao thông và ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt của người dân.

Sức tàn phá của nó có thể nhổ bật gốc cây, phá hủy hoa màu, gây thiệt hại cho ngành nông nghiệp, làm chết hoặc làm bị thương vật nuôi.

Chẳng hạn như lốc xoáy ở Vĩnh Long xảy ra vào ngày 29/06 đã làm thiệt hại 46 căn nhà, 1 nhà phụ, 1 lều quán, 1 trụ điện, đứt đường dây điện thắp sáng 1 trạm y tế, 2 đường dây điện vào nhà dân tại các xã Bình Minh, Long Hoà, Tam Bình thuộc huyện Mang Thít, Long Hoà, Tam Bình. Ước tính tổng thiệt hại khoảng 860 triệu đồng.

Gây thiệt hại về kinh tế

Thiên tai này gây ra thiệt hại về tài sản, ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh, dẫn đến thiệt hại về kinh tế. Việc khắc phục hậu quả do vòi rồng gây ra tốn kém rất nhiều chi phí, ảnh hưởng đến ngân sách nhà nước và đời sống của người dân.

Lốc xoáy Bạc Liêu đã làm hỏng hệ thống điện, dẫn đến mất điện diện rộng, gây ảnh hưởng đến sinh hoạt và sản xuất của người dân. Nó khiến các tuyến đường giao thông bị tắc nghẽn do cây cối đổ, nhà cửa sập, gây khó khăn cho việc di chuyển và vận chuyển hàng hóa, ảnh hưởng nặng nề tới kinh tế

Gây ảnh hưởng tới môi trường

Vòi rồng có thể cuốn bụi bẩn, rác thải và các chất độc hại vào không khí là nguyên nhân gây ra ô nhiễm môi trường và ảnh hưởng đến sức khỏe con người. Nó còn cuốn đi lớp đất màu mỡ, gây xói mòn đất và ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp.

Ngoài ra, trong các trận lốc xoáy, cột điện rất dễ bị đổ đổ dẫn đứt đường dây điện, làm cho nguy cơ hỏa hoạn tăng cao.

Nên và không nên làm gì khi lốc xoáy xảy ra?

Khí thấy vòi rồng ở Việt Nam, bạn cần có những kiến thức về ứng phó với thiên tai để bảo vệ bản thân và tài sản. Dưới đây là một vài lời khuyên hữu ích:

Những việc nên làm khi có lốc xoáy

Khi xảy ra hiện tượng lốc xoáy, bạn nên lưu ý những điều sau đây:

• Theo dõi thông tin dự báo thời tiết thường xuyên và cập nhật các cảnh báo về thiên tai.
• Xác định trước nơi trú ẩn an toàn trong nhà, ví dụ như tầng hầm hoặc phòng vệ sinh không có cửa sổ.
• Chuẩn bị các vật dụng cần thiết như nước uống, thực phẩm, thuốc men, đèn pin, radio,…
• Khi có cảnh báo lốc xoáy, hãy nhanh chóng di chuyển đến nơi trú ẩn an toàn và nằm úp mặt xuống đất, che đầu bằng tay.
• Tránh ở gần cửa sổ, cửa ra vào và các vật dụng dễ đổ vỡ.
• Không nên cố gắng di chuyển bằng xe cộ trong lúc có lốc xoáy.
• Hỗ trợ những người xung quanh, đặc biệt là người già, trẻ em và người khuyết tật.

Những việc không nên làm khi có lốc xoáy xảy ra

Lốc xoáy ở Việt Nam tuy khá hiếm khi xảy ra, nhưng nó vẫn tiềm ẩn nhiều nguy cơ. Khi gặp hiện tượng này, bạn nên tránh làm những điều sau đây:

• Bỏ qua các cảnh báo về lốc xoáy.
• Ở lại những nơi nguy hiểm như nhà cao tầng, nhà lợp tôn, nhà có nhiều cửa sổ.
• Cố gắng đi ra ngoài để xem vòi rồng.
• Chạy xe hoặc lái xe trong lúc đang có gió to.
• Sử dụng điện thoại hoặc các thiết bị điện tử khác khi đang xảy ra vòi rồng.
• Lan truyền thông tin sai lệch hoặc tin đồn thất thiệt về thiên tai.

Lời kết

Trên đây những thông tin hữu ích mà chúng tôi đã cung cấp cho bạn về hiện tượng lốc xoáy là gì, nguyên nhân, tác hại và cách ứng phó với nó ra sao. Đây là hiện tượng thiên nhiên cực kỳ nguy hiểm, gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng về người và tài sản. Do đó, việc nâng cao ý thức phòng tránh và ứng phó với nó là vô cùng quan trọng.