Bão cát là gì? Nguyên nhân, hậu quả và cách phòng tránh

Tìm hiểu bão là gì và các yếu tố hình thành nên hiện tượng này để ý thức được tác hại do nó gây ra. Đây là một hiện tượng tự nhiên phổ biến ở các vùng khô hạn hoặc bán khô hạn, có khả năng gây thiệt hại lớn về người và tài sản.

Bão cát là gì?

Bão cát, hay còn gọi là bão bụi, là hiện tượng khí tượng phổ biến ở các vùng khô hạn hoặc bán khô hạn. Những cơn gió mạnh cuốn theo cát bụi từ sa mạc hoặc các khu vực đất khô cằn, mang đi xa và ảnh hưởng đến diện rộng.

Hiện tượng bão cát thường xuất hiện vào mùa khô, khi lượng mưa ít, độ ẩm không khí thấp và gió mạnh. Các trận bão cát thường xuất hiện ở sa mạc Sahara và các vùng đất quanh bán đảo Ả Rập, nơi có môi trường khô hạn, có lớp phủ bề mặt đất chủ yếu là cát.

Bão cát được hình thành như thế nào?

Bão cát ở sa mạc được hình thành khi gió mạnh cuốn theo các hạt cát và bụi từ mặt đất, tạo ra một “đám mây dày đặc” di chuyển trong không khí. Các yếu tố chính góp phần tạo nên hiện tượng này:

• Gió mạnh: Đây là yếu tố quan trọng nhất trong việc hình thành bão cát. Tốc độ gió dao động từ 32 km/h đến 160 km/h cuốn theo cát bụi từ mặt đất và mang đi xa.
• Địa hình: Một số khu vực thường xuyên xảy ra bão cát có thể có những đặc điểm địa hình khiến gió thổi mạnh hơn, ví dụ như dạng phễu hoặc hẻm núi. Địa hình gồ ghề, nhiều đồi núi cũng là nguyên nhân bão cát hình thành.
• Khí hậu khô hạn: Lượng mưa và độ ẩm không khí thấp khiến cho đất đai trở nên khô ráo, dễ bị gió cuốn theo. Sự thiếu vắng thảm thực vật là yếu tố “tiếp tay” cho bão cát, khiến đất đai trở nên “trần trụi”, dễ bị gió cuốn theo hơn.

Hậu quả của bão cát gây ra

Bão cát là hiện tượng thời tiết khắc nghiệt mang theo vô số tác động tiêu cực, đặc biệt là đối với sức khỏe con người. Đây cũng là nguyên nhân ô nhiễm môi trường tại khu vực mà nó xảy ra . Những hậu quả bão cát có thể gây ra:

Tác động đến sức khoẻ con người

Bụi mịn trong bão cát là nguyên nhân chính gây ra các bệnh về đường hô hấp như viêm phổi, viêm phế quản, hen suyễn… Nếu hít phải nó trong thời gian dài có thể dẫn đến các bệnh lý mãn tính nguy hiểm, thậm chí tử vong.

Ngoài ra, bụi cũng có thể ảnh hưởng đến hệ tim mạch, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh như nhồi máu cơ tim, đột quỵ,… Nó cũng gây kích ứng mắt, da, dẫn đến ngứa rát, đỏ, viêm nhiễm.

Bão cát tiềm ẩn nguy cơ cao đối với sức khỏe của trẻ em, người già và những người có bệnh nền. Nhóm đối tượng này có sức đề kháng yếu hơn, do đó dễ bị ảnh hưởng nặng nề hơn bởi bão cát. Bụi mịn khiến cho hệ miễn dịch bị suy yếu, cơ thể dễ bị mắc các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.

Gây ô nhiễm không khí

Tác hại của bão cát đối với môi trường được thể hiện rõ nhất đó là gây ra ô nhiễm không khí. Đây là nguyên nhân chính khiến nồng độ bụi mịn trong không khí tăng cao đột biến. Bụi mịn PM2.5, PM10 là những loại bụi mịn nguy hiểm nhất, có thể xâm nhập sâu vào phổi và gây ra nhiều tác hại cho sức khỏe.

Bão cát khiến chất lượng không khí giảm sút nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe con người, động vật và hệ sinh thái. Bụi mịn dày đặc trong bão cát khiến tầm nhìn giảm sút, gây nguy hiểm cho giao thông đường bộ, hàng không và hàng hải.

Ô nhiễm không khí do bão cát gây ra có thể ảnh hưởng đến các ngành du lịch, nông nghiệp, công nghiệp, v.v.

Nên làm gì khi bão cát xảy ra?

Bão cát là hiện tượng thời tiết nguy hiểm, có thể gây ra nhiều thiệt hại về người và tài sản. Do đó, việc biết cách ứng phó khi bão cát xảy ra là vô cùng quan trọng. Dưới đây là một số biện pháp phòng tránh bão cát để bạn có thể tự bảo vệ bản thân:

Trước khi bão cát xảy ra

Bạn nên tuân thủ các biện pháp sau đây để chuẩn bị ứng phó với bão cát:

• Theo dõi dự báo thời tiết: Luôn cập nhật thông tin dự báo thời tiết để biết trước về khả năng xảy ra bão cát.
• Chuẩn bị đồ dùng cần thiết: Chuẩn bị sẵn sàng các vật dụng như khẩu trang, kính bảo hộ, khăn quàng cổ, găng tay để che chắn da và đường hô hấp.
• Chuẩn bị thực phẩm và nước uống: Đảm bảo bạn có đủ thực phẩm và nước uống cho ít nhất 3 ngày trong trường hợp bão cát kéo dài.
• Bảo vệ nhà cửa: Cố định cửa sổ, cửa ra vào, che chắn các khe hở để ngăn bụi cát lọt vào nhà.
• Chuẩn bị phương tiện di chuyển: Nếu cần thiết, hãy chuẩn bị phương tiện di chuyển an toàn để di dời đến nơi trú ẩn.

Khi bão cát xảy ra

Khi đang xảy ra bão cát, bạn nên lưu ý một vài điều dưới đây:

• Hạn chế ra ngoài: Nếu không thực sự cần thiết, hãy ở trong nhà và hạn chế ra ngoài để tránh hít phải bụi cát.
• Đeo khẩu trang và kính bảo hộ: Khi ra ngoài, hãy đeo khẩu trang kín, kính bảo hộ để che chắn da và đường hô hấp.
• Che chắn da: Sử dụng khăn quàng cổ, găng tay để che chắn da khỏi bụi cát.
• Uống nhiều nước: Uống nhiều nước để giúp cơ thể thanh lọc bụi bẩn và duy trì độ ẩm.
• Làm theo hướng dẫn của chính quyền: Tuân thủ các hướng dẫn của chính quyền địa phương để đảm bảo an toàn cho bản thân và cộng đồng.

Sau khi bão cát tan

Cần có những biện pháp khắc phục hậu quả sau bão cát như:

• Vệ sinh nhà cửa: Sau khi bão cát tan, hãy vệ sinh nhà cửa cẩn thận để loại bỏ bụi bẩn.
• Kiểm tra sức khỏe: Nếu bạn cảm thấy khó chịu sau khi tiếp xúc với bão cát, hãy đến gặp bác sĩ để kiểm tra sức khỏe.

Lời kết

Hy vọng bài viết trên đây đã cung cấp cho bạn đầy đủ kiến thức về bão cát là gì, nguyên nhân hình thành ra sao…. Bão cát là một hiện tượng thiên tai nguy hiểm, có thể gây ra nhiều thiệt hại về người và tài sản. Việc hiểu rõ về hiện tượng này và các biện pháp phòng chống bão cát là rất cần thiết để bảo vệ bản thân và cộng đồng.